“De zon is ondergegaan in de westerse wereld, er gaat geen morgenster opkomen. Het is donker nu, een Nachtland –”

NA WAT/NU, ONZE VOORSTELLING UIT 2016, DIE ONDER ANDERE GEBASEERD WAS OP STÜCK PLASTIK VAN MARIUS VAN MAYENBURG GAAT STAN OPNIEUW AAN DE SLAG MET EEN TEKST VAN DEZE DUITSE AUTEUR: NACHTLAND IS VON MAYENBURGS MEEST RECENTE STUK. HET GING IN WERELDPREMIÈRE IN 2022 EN ZAL NU VOOR HET EERST IN HET NEDERLANDS TE ZIEN ZIJN.

‘Nachtland’ is een verzonnen Duits woord. Het suggereert een plek van eeuwige duisternis.

Duitsland. Vandaag. Nicola en Philipp, met hun respectievelijke wederhelft, ruimen het huis van hun pas overleden vader op. Wanneer ze een oud schilderij vinden dat in bruin papier gewikkeld verstopt ligt op zolder, kan het feest beginnen. Het ietwat middelmatige tableau stelt namelijk een straattafereel uit het Wenen van de jaren twintig voor, geschilderd door een zekere… Adolf Hitler. De meningen over wat te doen met het schilderij lopen nogal uiteeen. We mogen in ieder geval stellen dat het spreekwoordelijke spel op de wagen zal zitten…  Nachtland is een bijwijlen tenenkrullende satire waarin het (Europese) erfgoed en de hernieuwde opmars van uiterst rechts onder de loep worden genomen. Zoals steeds bieden de personages allerminst een oplossing… Dat klinkt allemaal heel ernstig en dat is het ook, maar de pen van Von Mayenburg zorgt er net als in zijn vorige stukken voor dat die ernst gekleed gaat in een mantel van vuurwerk en hilariteit.

Marius Von Mayenburg (°21 februari 1972, München) is een Duitse toneelschrijver en dramaturg. In 1994 begon Von Mayenburg zijn studie aan de Hochschule der Künste in Berlijn. Zijn eerste toneelstuk, Haarmann, ging in 1996 in première in Baracke (Deutsches Theater in Berlijn). Sinds 1999 is hij dramaturg en schrijver-in-residentie aan de Berlijnse Schaubühne am Lehniner Platz, waar hij vaak samenwerkt met Thomas Ostermeier.

Het theater van Thomas Ostermeier wordt wel eens ‘Kapitalistisch Realisme’ genoemd, verwijzend naar een richting binnen de Duitse beeldende kunst in het begin van de jaren zestig. De naam van de beweging, voor het eerst gebruikt door Gerhard Richter, Sigmar Polke en Konrad Lueg, was een woordspeling op het socialistisch realisme van de Sovjet-Unie en de DDR. De kunstenaars, waarvan er twee uit de DDR kwamen, wilden laten zien hoe het kapitalisme het dagelijks leven beïnvloedt en hoe het consumptiegedrag van mensen wordt beïnvloed door reclame en massamedia.

We kunnen rustig stellen dat het werk van Marius Von Mayenburg grotendeels onder deze noemer kan gedijen, maar dat hij er nog een paar lagen aan toevoegt. In zijn stukken komen een aantal kenmerken steeds bovendrijven: de setting is steeds ‘Bourgeois Bohémien’, de spiegel die hij ons voorhoudt is altijd confronterend, de dialogen zijn muzikaal, ritmisch, stekelig en, dankzij de messcherpe observatie van de auteur, ronduit hilarisch. Verder wordt er onbeschaamd met tijd en ruimte gespeeld, zijn de overgangen abrupt en onaangekondigd, lopen ‘op’ en ‘af’ door elkaar, praten de personages niet alleen met elkaar maar spreken ze ook het publiek rechtstreeks aan…

Marius Von Mayenburg schreef Nachtland in opdracht van het Royal Court Theatre in Londen. Het stuk zal nu voor het eerst in het Nederlands te zien zijn.